Stamceltherapie bij vroeggeboorte
Longschade die wordt veroorzaakt door vroeggeboorte, zorgt ook op latere leeftijd voor longproblemen. Dat toonde bioloog Tim Wolfs aan met zijn door Longfonds gesteunde onderzoek. ‘Een slechte start van een kind kan enorme gevolgen hebben op latere leeftijd.’ Ook ging hij op zoek naar manieren om die longschade te voorkomen en te herstellen.
Vruchtwaterinfectie
In Nederland wordt gemiddeld één op de tien baby’s te vroeg geboren. Hierdoor heeft het meer kans om een longziekte te krijgen. Die vroeggeboorte wordt vaak veroorzaakt door een vruchtwaterinfectie bij de moeder. ‘Waardoor sommige zwangere vrouwen dit krijgen, weten we niet precies’ zegt Tim Wolfs, onderzoeker aan de Maastricht University. ‘Ik wil de vruchtwaterinfectie in een vroeg stadium opsporen door de uitgeademde lucht van zwangere vrouwen te meten. Met dit ‘ademprofiel’ kunnen we hopelijk in de toekomst vruchtwaterinfecties vroeger opsporen en baby’s sneller behandelen.’
Door dit onderzoek weten we dat de behandeling met stamcellen veilig is.
Speciale stamcellen
Met hun onderzoek hebben Tim Wolfs en zijn collega’s aangetoond dat de lichaamseigen stamcellen in de longen van te vroeg geboren lammeren, na een vruchtwaterinfectie, minder goed werken. Hierdoor verloopt de longontwikkeling minder goed en lopen ze meer risico om een longziekte te krijgen. De onderzoekers wilden een manier vinden om die longschade te voorkomen en te herstellen. Hiervoor gebruikten ze een speciale stamceltherapie. ‘Als we die donor stamcellen vóór - of direct na de geboorte in het bloed van de baby brengen, remt dat ontstekingen in de longen, én verbetert de longfunctie’ legt Tim Wolfs uit. Na herhaalde behandelingen met de donor-stamcellen werd, naast een verbeterde longfunctie, ook een betere longontwikkeling ontdekt. ‘Door dit onderzoek weten we bovendien dat de behandeling met stamcellen veilig is.’ Mogelijk hebben ook mensen met COPD in de toekomst baat bij stamceltherapie. De stamcellen kunnen namelijk de ontstekingsreactie voorkomen en longweefsel herstellen. ‘Maar: hoe vroeger we ingrijpen, hoe beter de resultaten zijn’, zegt Tim Wolfs.
Longfunctie
De longfunctie na vroeggeboorte neemt af, zo bleek uit dit onderzoek. En vooral die van kinderen die ontstekingen hebben gehad of beademd zijn. Deze verminderde longfunctie na zo’n slechte start uitte zich op verschillende manieren. Zo was er soms sprake van een longobstructie, soms van verminderde long-elasticiteit, soms van overgevoeligheid van de luchtwegen, of een combinatie hiervan. Ook de reden voor deze verschillende vormen van verminderde longfunctie verschillen van individu tot individu. Het ene kind zou dus meer baat hebben bij ontstekingsremmende medicijnen, het andere bij medicijnen voor weefselherstel. 'Nu willen we uitzoeken waardoor die verschillen er zijn, én hoe deze zo snel mogelijk op te sporen. Het zou een enorme doorbraak zijn als we op basis van aanwijzingen een persoonlijke behandeling kunnen aanbieden.’
Tekst: Judith Langeland